Scandinavië van
Theo:
Regelmatig krijg ik van
busbrieflezers foto's gestuurd van hun vakantie en dan niet de
plaatjes van een gezellig terrasje of een dagje aan het strand
maar van bussen die hun aandacht trokken of gewoon om mij een
plezier te doen. Dat waardeer ik natuurlijk zeer maar het is
altijd twijfelachtig of ik over zulke voertuigen een zinnige
tekst bij elkaar kan knutselen. De volgende foto's zijn van
collega Theo die in 2014 een Scandinavische/Baltische rondreis
heeft gemaakt en daar o.a. speciaal gelet heeft op het openbaar
vervoer. De eerste foto is in Polen, in Warschau om precies te
zijn, en de 8417 rijdt in de stadsdienst kleuren. Het is een
gelede bus van de Poolse bussenbouwer Solaris (zonder
bestemming.....)
De 8606 laat een ander type Solaris zien, een
extra lange bus van 15 meter, een Solaris Urbino, versie 15 die
in 2008 voor het eerst gebouwd werd..
Warschau is een miljoenenstad dus het openbaar
vervoer is uitgebreid maar ook in Letland zijn diverse vormen
van openbaar vervoer te bekijken zoals op deze foto met een
trolleybus in de hoofdstad Riga.
En dan hier een Volvo met een enigszins gedateerd
uiterlijk in Estland. De hoofdstad heet Tallinn en vandaar de
naam Tallinna Transport. Je kunt er 3 soorten plaatsbewijzen
kopen, een Tallinn Card die in al het vervoer toegang biedt
binnen de afgesproken tijd (geldigheidsduur). Ook een 'gewoon'
papieren kaartje is mogelijk en te koop bij de chauffeur maar dat
is een enkele reis en moet met gepast geld betaald worden. De
derde mogelijkheid is de SmartCard en de naam zegt het al, dat
is een modern plastic betaalmiddel waar je een bepaald product
op kan zetten zoals een uurtarief, een dagtarief of een
meerdaags tarief. Lijn 19 rijdt naar Viru keskus en dat is een
groot winkelcentrum, ze noemen het wel het Mode Mekka van
Estland.
Theo zag op zijn reis nog een stukje werkgever
zoals wij dat in Haaglanden in 2014 hadden. In dit geval gaat
het om een vuilafval container.
In vroeger tijden is het openbaar vervoer
begonnen met vele particuliere bedrijven die allemaal in hun
eigen gebied reden en hun eigen materiaal kochten. Landelijk
gezien waren het heel veel die later fuseerden en uiteindelijk
uitmondden in de bekende (gele) bedrijven in de jaren zeventig
zoals de FRAM - GADO - BBA - ZWN - WN - NZH - LTM enz. Nog
steeds vele aparte bedrijven maar allemaal toch min of meer met
dezelfde (gele) uitstraling. Nu zijn het hele grote Europese
bedrijven die de dienst uitmaken en in mijn ogen zijn we
doorgeschoten want hoe groter het bedrijf, hoe groter de afstand
tot de dienstverlening waar deze bedrijven eigenlijk hun
bestaansrecht aan ontlenen. Maar dat is niet alleen in het
openbaar vervoer want ook de zorg, de energiebedrijven en de
internetproviders, om er maar een paar te noemen, zitten in een
ivoren toren en zien de klant als middel in plaats van als doel.
Gelukkig kan ik in de busbrieven regelmatig een kleine speler
uit vervlogen tijden in de spotlight zetten. Deze keer is het
Groeneveld in Strijen. Omdat ik een verhaal niet beter kan
vertellen dan dat het al op internet staat, verwijs ik graag
naar een webpagina van de ADV oftewel de Autobus Documentatie
Vereniging. Hier staat duidelijk de geschiedenis van Groeneveld
met daaronder vele foto's van het wagenpark. Sowieso een pagina
die rustig surfen tot een aangename bezigheid maakt. Klik op de
eerste foto van de Mercedes Benz uit 1952 om er te komen.
Wagenparknummer was 102 en deze wagen is vermoedelijk in
Duitsland gebouwd als Postbus voor Oostenrijk en pas in 1961 bij
Groeneveld ingezet. Op deze foto nog zonder de later ingebouwde
uitstapdeur.
Op de 2e foto zien we de latere instapdeur wel
terug.
Aanvulling Aad W:
Groeneveld kocht 5 oude post(neus) Mercedes bussen in Duitsland.
Die werden door Domburg voorzien van uitstapdeuren. Door het
toegenomen aantal passagiers, o.a. door de opening van
winkelcentrum In de Boogaard in Rijswijk, waren er constant 4
bussen nodig. Dat waren de 101, 102, 103 en 104. Ik zat toen op
de ambachtschool aan de Nieuwe Haven en ging 's zaterdags
sleutelen op het Lamgroen want daar was kleine werkplaats van
Hofstad Tours aan de voorkant was het Hofstad reisbureau op Spui
218.
Dat was in 1961, ik 15 jaar oud, onvergetelijk. Bij de overname
door de WSM ben ik dus in Loosduinen terechtgekomen in de
werkplaats en dat was in 1965.
Deze ijzersterke neusbussen reden zonder problemen. De 2
frontbussen zijn door de WSM overgenomen toen die de stadsdienst
in Rijswijk ging rijden. Ze werden lichtblauw gespoten.
Op foto 3 en 4 zien we 2 bussen van later datum.
Een DAF met een BOVA carrosserie uit 1963 met wagenparknummer
144. In 1976 ging deze wagen uit dienst maar heeft nog een
aantal jaren toerwerk gedaan.
Foto 4 laat wagen 145 zien met ongeveer dezelfde
kenmerken maar een iets andere uitvoering zoals duidelijk te
zien is aan de koplampen.
En deze foto laat de nummers 146 en 147 zien. Dit
waren wagens van Mercedes zoals duidelijk zichtbaar is. Deze foto
is gemaakt van de bussen aan het eind van hun
carrière omdat de bedrijfsnaam er niet (meer) opstaat en de
filmkasten gesloten. Ze staan hier bij de Jong in Rijsoord. De laatste foto in dit Groeneveld hoofdstuk
laat de 147 nogmaals zien.
Een andere bijzondere foto zien we hieronder.
Deze foto werd gemaakt bij de introductie van 2 nieuwe Mercedes
bussen (zonder neus zoals op de eerste 2 foto's hierboven). De
Rijswijkse burgemeester met wethouders poseren hier.
Hier nogmaals de 147 maar nu duidelijk in actieve
dienst met als bestemming Steenvoorde in Rijswijk met een trotse
chauffeur erbij, vader van mijn collega Ton V.
En opnieuw ingestuurde foto's, nu van collega Aad
W. (zie ook het hoofdstuk Groeneveld hierboven) zoals het hoofdstuk al duidelijk aangeeft. 5 fraaie historische
foto's die ik met plezier plaats in deze 144ste brief. De nadruk
ligt op Westnederland maar dat is logisch als je de carrière van
Aad zou weten. Toerchauffeur, OV chauffeur en technische man op
museumbusgebied om maar een paar kwalificaties te noemen met
zijn roots in Den Haag.
De eerste foto is van een type bus waar nog vele harten sneller
van gaan kloppen, de 6200 serie MB200 van DAF-den Oudsten. Er
zijn vele series geweest maar de 6100 en 6200 serie waren
krachtpatsers van het zuiverste water. In o.a.
busbrief 79
staan diverse wagens uit deze serie in een 2e leven in beeld. In
de jaren zeventig werden de 'oude' lijnnummers nog gebruikt en
dus is dit lijn 56, pauzerend op het busplatform van Den Haag CS
waar de omgeving nog ruimtelijk was maar gezien de bouwkranen
zou dat niet lang meer duren......
Een andere wagen uit de 6200 serie en een andere
lijn en een andere locatie want hier zien we de 6236 als lijn 58
op Delft station want lijn 58, de latere lijn 130, reed tussen
Den Haag CS en Delft waarbij gezegd moet worden dat deze lijn
met het uitbreiden van de nieuwbouw in Delft ook regelmatig
meeschoof in de richting van Schiedam. Zelf heb ik begin jaren
tachtig 1 keer een dienst met deze wagen mogen rijden. Deze bus
is pas in 1992 afgevoerd en via Sliedrecht in België
terechtgekomen bij Vematex.
Nog een ouwetje maar nu van het merk Leyland. Dit
is de 2341 van den Oudsten uit 1974. Deze bus kreeg in 1979 een
nieuwe kenteken (55-MB-94) en werd in 1988 uit dienst gesteld.
Ook met deze wagen heb ik zelf gereden en liefst wel 15 keer.
Een heerlijke wagen weet ik nog uit herinnering. Deze foto is
genomen op de Houtmarkt in Den Haag.
Even iets verder terug in de tijd met deze foto
waar een heuse bolramer de show steelt. Deze Leyland/Werkspoor
dateert van 1963 en begon toen bij de WSM maar is in 1974
verhuurd geweest aan Gogh in Capelle. Beiden heetten later
Westnederland dus de kennismaking is blijkbaar bevallen.
Nog iets ouder is deze foto, een Diamond T
(busbouwer in Amerika) met een Lith (in Rotterdam) carrosserie
uit 1937. Het oorspronkelijke wagenparknummer was 68 en werd later WSM 562.
Rob S. stuurt mij zijn twijfels omtrent
deze foto. Hij schrijft: "Ik denk dat je hier een
verkeerde foto hebt gezet. Je schrijft over een Diamond T met
een carrosserie uit 1937. De foto geeft een Crossley aan van de
WSM, die is gebouwd eind jaren 40, begin jaren 50. Er staat een
logo van Verheul uit Waddinxveen op (V)."
Ik heb de Diamond T info uit betrouwbare bron
maar ik voel ook wel wat voor de Crossley suggestie als
onderwerp op deze foto. Wie het weet mag het zeggen.
Nieuwe aanvulling: Door het stellige standpunt van Rob,
ben ik verder gaan zoeken en inderdaad hebben er 2 wagens
hetzelfde kenteken HZ-46000 gehad. De ene was dus die Diamond T
uit 1937 en later was er de Crossley gebouwd in 1950. De
Crossley met de Verheul Aviolanda carrosserie kreeg later het
kenteken NB-49-11.
Op deze foto een van de voorlopers de
Hofstad(Groeneveld)bussen, de ex HTM 76 uit 1948 die in 1960 bij
Hofstad terechtkwamen. Hofstad had er drie, de 18, 19 (HTM 79)
en 20 (HTM 84), mooi blauw gespoten. Deze foto is gemaakt bij
het eindpunt Marijkesingel in Rijswijk waar ook sommige andere
foto's genomen zijn. Deze AEC/Verheul wagens hebben tot 1961
gereden. Het jonge ventje in de bus ben ikzelf.......
In de vorige brief heb ik al een aantal foto's
van collega Henk geplaatst. Hierbij een 2e keer. Ergens rond
1990-1991 bij een busshow in Mannheim werd ook de bus op deze
foto geshowd. Ooit werd er serieus gewerkt met aanhangers. Niet
voor bagage of skiespullen maar voor reizigers/passagiers. Een
prima idee naar mijn mening waardoor je in de spits ruimte hebt
en in de daluren met minder klandizie zonder aanhanger kunt rijden in tegenstelling
tot een gelede wagen. Dit museumkoppel ziet er fraai onderhouden
uit. Reizen naar Adorf betekent reizen naar de grens van
Duitsland en Tjechië. Vanaf Nederland al een aardige reis maar
vanuit Mannheim steek je toch nog steeds heel Duitsland
over.....
En nog een 2e, een Magirus bus met aanhangwagen uit de serie
van Henk geplukt. Een vriendelijke rookpluim geeft aan dat de
bus een beetje olie verbruikt. Een fraai sfeerplaatje. Magirus
werd vroeger ook ingezet mét aanhanger door de RTM (met dank aan
Jan B)
Tot slot een blik op de fotograaf zelf, nu met
pensioen maar nog graag een dagje op de bus, die bezig is om het
een en ander in orde te maken. Vermoedelijk heeft het met de bus
te maken maar dat vraag ik hem nog wel als ik Henk weer eens tegenkom.
En toch weer een foto van een MB200 op Cuba. Deze
9715 is blijkbaar op weg naar Delft station. Dat ligt iets ten
oosten van Havanna geloof ik ;-). De 9715 ziet er op deze foto uit
alsof er weinig aan vertimmerd is. De bekende rolgordijntjes bij
de voorruiten zitten er zelfs nog. Deze bus reed ooit op een
ander eiland in ons eigen Zeeland want de bus reed bij de ZWN in
Zierikzee. De bus is in 1984 gebouwd en in november 1994
afgevoerd.