N
i e u w s i n B u s b r i e f f o r m a a
t <++++>
___________________________________________________
______ Onderwerp: Oud en Antiek
_________________
Verhalen over oude en nieuwe bussen,
De busbrief heeft Abraham gezien.
Oud en Antiek is de titel deze week
en voor alle zekerheid: het gaat niet over mijzelf. Je kunt daar van alles
onder scharen en dat heb ik dan ook gedaan. Geen echte rode draad dus
maar een verzameling waarvan ik dacht: "dat zal wel voor wat verbazing
kunnen zorgen".
Foto 1:
De Combofoon is mei 2006 grotendeels ingewisseld voor
het Infoxx-systeem. In mijn regio nog niet op deze datum maar dat zal toch ook een keertje
gaan gebeuren. Voor de duidelijkheid even een opsomming. Ooit was de techniek
zover dat berichten niet meer met rooksignalen, tromgeroffel of flessenpost
hoefden te worden verstuurd maar via een Mobilofoon. Dat gaf mogelijkheden
om contact te gaan onderhouden met chauffeurs tijdens hun rit. We kennen
allemaal de term "bakkie" wel en dan bedoel ik geen koffie. Zendamateurs rezen
als paddenstoelen uit de grond en ook het openbaar vervoer ging mee met de tijd.
Er werden zendeenheden aangebracht en met een druk op de bekende en beruchte
groene knop kon je direct spreken met elkaar. Er was nog geen landelijke dekking
dus je moest steeds schakelen met een draaiknop bij het binnenrijden van een
bepaald gebied. Geen riedeltjes, piepertjes, wachtseconden en zendtijdbeperking.
Gewoon simpel en het werkte maar dat is schijnbaar niet de bedoeling want het
kan altijd beter?!? Als de technische ontwikkeling zorgt voor nieuwe producten,
die natuurlijk wel aan de man moeten worden gebracht, kun je niet achterblijven
en er werd een opvolger bedacht met de naam Esofoon (zie foto). Ook hiermee
moest je schakelen als je een ander gebied binnenreed, de codes stonden op de
halteborden aangegeven. Met de aanwezige A- en B kanalen kon je landelijk
contact maken met het dichts bij zijnde basisstation. De schriftelijke uitleg op
foto 1 maakt duidelijk dat hiermee het tijdperk was begonnen van de piepjes en
de riedeltjes. Aardig detail is natuurlijk het misbruik dat ervan gemaakt werd.
Je wilde bepaalde gesprekken liever niet op het gangbare kanaal voeren omdat de
basispost mee kon luisteren. Daartoe werd dan regelmatig de tekst gehoord: Kom
even naar kanaal B7. Op dat moment kon je er vergif op innemen dat je onderweg
menige hand omhoog zag gaan die dan ook naar B7 ging om mee te luisteren naar
dat 'vertrouwelijke' gesprek. Met enige fantasie kun je hierop vele varianten
bedenken en neem maar van mij aan dat die allemaal uitgeprobeerd werden. Na dit
vernuftige systeem kwam de Combofoon waarmee o.a. ook tekstberichten konden
worden verstuurd, een soort sms, en er was een echte landelijke dekking doordat
er van een telefoonsignaal gebruik gemaakt werd en wordt. De opvolger hiervan is
dus het Infoxx-systeem. Bij een tijdelijke invalbeurt in Zoetermeer heb ik er
anno 2006 kennis mee gemaakt en het wordt steeds moderner met de GPS-techniek. Zoals met
alles is het even wennen maar dat lukt mij dus er is hoop voor
anderen...
Foto
2:
Passend bij het bovenstaande is hier
een foto van een ander bedieningspaneel. Als je nu een enkel keertje denkt dat
je in primitieve bussen rijdt, wat ik me niet kan indenken, dan laat deze foto
zien dat het vroeger niet altijd beter was. Uiteraard heeft dit paneel er ook
een keertje als nieuw uitgezien toen deze wagen, naar ik meen de 4282, uit de
fabriek rolde maar de eenvoud en de met een lettertang gemaakte teksten, duidt
toch op een periode waar we nu slechts met weemoed aan terug kunnen
denken.
Foto 3:
Je gelooft niet dat dit werkelijkheid
is geweest. Een geleed voertuig uit de tijd van Laurel & Hardy en Charlie
Chaplin. Een gelede T-Ford uit 1924 gefotografeerd in Alkmaar. Ik heb het gevoel
dat de reis verre van comfortabel zal zijn geweest als je bedenkt dat asfalt in
die dagen nog een onbekend wegbedekseling was. Kinderhoofdjes (keien) en
onverharde B-wegen was het wat de klok sloeg. Mijn boezemverhaaltje bij foto
5a van vorige de vorige brief zal hier zeker een extra dimensie hebben gehad/gekregen....
Foto
4:
Gas-, Elektriciteit-, Bus- en
Radiobedrijf Utrecht (GEBRU), het stadsvervoerbedrijf van Utrecht werd in
1954 omgedoopt in GEVU (Gemeentelijk Energie- en Vervoerbedrijf Utrecht). In
1977 werd het energie- en vervoersbedrijf opgedeeld, en ontstond de huidige
naam GVU. Op de foto uit 1950 staat een stadswagen uit de eerste dieselserie met
in die tijd een uitschuifbare DAF Perkins motor en een carrosserie vervaardigd
door het bedrijf Domburg. Revolutionair voor die dagen en eigenlijk voor nu ook
nog. De wagen is afgevoerd op 15 februari 1958. Ik mag aannemen dat
voor een monteur dit een verademing was maar aangezien het nooit tot een
algemeen gebruikte constructie is gekomen, zullen er wel een aantal nadelen aan
verbonden geweest zijn.
Foto
5:
Nu we Utrecht hebben genoemd bij foto
4, past dit tafereel natuurlijk als vervolg hierop heel gelukkig. Bij deze foto
heb ik geen gegevens gevonden dus meer dan de constatering dat het om een
paardentram gaat die de lijn Utrecht - de Bilt - Zeist onderhoudt, kan ik niet
vermelden. Wel kwam ik nog te weten dat deze paardentram rond 1900 reed op
dit traject. De kwaliteit van de foto is niet top maar dat komt omdat het van
oorsprong een krantenfoto betreft.
Interlokale verbindingen
werden vroeger veel met de paardentram onderhouden, zoals
Utrecht-Zeist maar ook Den Haag-Delft, Dokkum-Veenwouden en
Brummen-Zutphen-Warnsveld.
Foto
6:
Nog niet eerder heb ik aandacht
geschonken aan een bijzonder bussysteem, de trolleybus. Een bustype zonder
uitlaatgassen, want die zijn al eerder bij een energiecentrale de lucht
ingegaan. Schoon dus maar qua infrastructuur zeer bewerkelijk. In Nederland
kennen we de trolleybus alleen nog in Arnhem en enige tijd geleden ben ik in de
gelegenheid geweest om met een excursie mee te mogen naar Arnhem alwaar ik voor
het eerst uitvoerig kennis heb gemaakt met deze bussen. Heel apart was de
mogelijkheid die ons geboden werd om zelf een stukje te kunnen rijden. Een
bijzondere ervaring. Als alles gaat zoals het hoort te gaan, is het een prachtig
middel van vervoer maar wij waren ook getuige van wat kleine ongemakken tijdens
de proefrit. En hup daar ging de instructeur weer naar buiten om de stroomarm
weer op z'n plaats te krijgen en wij hadden een heel aardig weertype die dag
maar als het plenst lijkt me dat dit geen pretje is. Alles bij elkaar een leuke
ervaring maar ik wil nog niet ruilen, geef mij maar 'gewoon' mijn dieseltje.
En dan praten we nog over de moderne
jaren van nu dus de bus op bijgaande foto uit lang vervlogen tijden zal met nog
wel wat meer te kampen hebben gehad. Om de bestuurder tijd te geven om de
technische kanten onder controle te krijgen, is het devies aan de zijkant
geplaatst: 'gepast geld gereed houden'. Moet je nu eens om komen, regelmatig
wordt er met briefjes van 50 euro gewapperd en als je dan uitlegt dat dit niet
te wisselen valt, is begrip niet de grootste deugd van onze klanten. Gelukkig
hebben we het Dalkaartje als tegenhanger. Makkelijker betalen dan met 1 en 2
euro kan bijna niet.
Trolleybussen reden vroeger ook in
Nijmegen (zie foto) en Groningen en volgens Wikipedia was het ooit de bedoeling
dat er ook in Rotterdam een trolleynetwerk zou worden aangelegd.
De Leylandwagen op de foto is volgens
de kentekenplaat circa 1955-1956 gebouwd en in dienst genomen. Het chassis was
van 'British United Traction' (B.U.T.)
Foto 7:
Knijp eens in je arm als je denkt dat je droomt!! Deze foto
die ik via via heb gekregen, komt blijkbaar uit de collectie van Sieg van Zweden
(al eerder genoemd in busbrief 3, foto 4: "oud chauffeur in Delft en
later afdeling Opleidingen in Boskoop"). Ik heb gezocht op internet
maar meer foto's ben ik helaas niet tegengekomen met, van en over dit
ontwerp. Het is een bus van Büssing NAG uit 1938, een bedrijf dat zich naast
bussenbouw zeer intensief bezig hield met het bouwen van oorlogsmaterieel zoals
tanks en andere rupsvoertuigen. Dat dit ontwerp ooit in productie zal zijn
geweest, lijkt me sterk maar ik vond het zo apart dat ik het jullie niet wilde
onthouden.
Foto 8:
En ja, wat kan ik hierover zeggen. Het lijkt me duidelijk
genoeg. Om deze aflevering over Oud en Antiek toch nog in kleur te eindigen een
foto uit vervlogen jaren van collega Piet Bakker en een mij onbekend voorkomend
onguur type dat nodig eens flink aan de stamppot zou moeten. (dat is intussen
gebeurd en nu wil ik weer terug naar toen, het is ook nooit
goed.....) Dit gebeurde
allemaal al weer geruime tijd geleden op een door Piet
georganiseerde zondag waarbij diverse lijnen met historisch materiaal gereden
werden. Hier te zien in Hoek van Holland met de 7639 op lijn 128.
Piet heeft in het verleden wel vaker zo'n speciale dag in
elkaar gezet. Een behoorlijke klus want er werd gewoon volgens dienstregeling
gereden dus aansluitingen mochten niet gemist worden. Ook moest er voor de
betrokken liefhebbers die wilden sturen in samenwerking met de exploitatie een
rooster gemaakt worden en moesten er extra mensen opgetrommeld worden die als
conducteur aanwezig waren voor de kaartverkoop en om de passagiers tekst en
uitleg te geven. De bussen moesten gehaald, gebruikt en weer schoon en zonder
schade teruggebracht worden. Een hele verantwoordelijkheid die Piet graag op
zich nam en met steun van diverse kanten werden dat altijd weer geslaagde
dagen.
Surftips:
De surftips die hier stonden zijn
niet meer actief en dus verwijderd.
Klik op:
Tot slot:
In busbrief 38 schreef ik het volgende: "Dit
soort foto's vind ik zelf altijd iets onwezenlijks hebben. Alsof
het bedacht is in plaats van gebeurd. De techniek van die hele
oude foto's is zo anders en het afgebeelde object staat zo ver
af van wat wij tegenwoordig normaal zijn gaan vinden dat de
charme van die plaatjes mij zeer ter harte gaat. Hopelijk geldt
dat ook voor jullie".Ik heb met deze 50e busbrief het
nodige toegevoegd aan die charmante periode.
De belofte van toen is met het schrijven busbrief 50 ingelost
en ik hoop ook daadwerkelijk dat jullie dezelfde verwondering hebben als ik,
kijkend naar de foto's van deze brief. Voor mij geldt dat heel sterk
voor foto 8 maar dat is persoonlijk....
groeten van een hallucinerende redacteur (zie
surftips)
Wim Koeleman (kameleon@ziggo.nl)
Wijsheden:
Als je tegen een belg zegt dat
hij nog maar twee maanden te leven heeft,
kiest
hij voor juli en augustus. (Myriam
Thijs)