Busbrief 26

Omdat deze busbrieven als bijschrift hebben dat het verhalen zijn over oude én nieuwe bussen zal ik nu eens niet te diep graven in de geschiedenis maar een type bus behandelen dat nog steeds op de weg te vinden is (toen ik deze busbrief in 2005 schreef), al is het waarschijnlijk een kwestie van weken en dan behoort de O405 tot het recente verleden. Ik moet me dus haasten om over "nieuwe" bussen te kunnen praten.

De opvolger van de O305 (die reeds ter sprake is geweest in deze verhalen o.a. in busbrief 1) is een uiterst succesvolle bus geweest. Met het hoekige uiterlijk was deze bus de afgelopen jaren een zeer herkenbare wagen in een tijd dat er juist steeds meer naar het druppelmodel toegewerkt werd in de autobranche. Hierbij een fotovoorbeeld van de 3978 die er uitziet alsof hij zo uit de fabriek is gekomen en niets wijst erop dat de kilometerstand zo rond de 1.000.000 moet zijn geweest want met een Mercedes Integro uit de 2900 serie ernaast kan deze foto niet anders dan zeer onlangs zijn gemaakt.

In 1990 werd er nog volop met de O305 gereden maar in dat jaar stroomden ook de eerste O405 wagens binnen. Wagens met een zelfdragende carrosserie. Mercedes had een topper in huis. In Delft betrof dat de serie 3970 t/m 3979. In 1991 staan er nog 2 O305 wagens in mijn gegevens nl. de 3186 en de 3187 maar de O405 serie is dan in Delft al uitgebreid met de 4396 t/m 4399 en de 4426 t/m 4430. In de loop van de jaren is er vaak met wagens geschoven tussen verschillende vestigingen maar er zijn toch een aantal bussen die onlosmakelijk met hun "eerste" vestiging verbonden zijn gebleven. Hier afgebeeld staat de 4428, nu nog steeds een Delftse bus, een wagen uit een serie waar gebruik werd gemaakt van een ander soort versnellingsbak, de ZF-bak. Met een Mercedes werd het busrijden opeens een heel andere belevenis, je hoorde geen motor meer brommen en grommen maar het leek net of de stofzuiger aan was blijven staan. Ook werd er in het begin veel gegniffeld om de bel die klonk als iemand de stopknop indrukte. Nu hebben we van die irritante elektronische geluiden maar Mercedes durfde het nog aan om met een echte ouderwetse bel te komen die door de bus tingelde. (trouwens dit was ook al bij de O305)

Om nog een beetje cijfers rond te strooien: de Mercedes-serie begon bij nummer 3950 en liep tot aan de 4000 om weer verder te gaan bij de 4350 tot de 4499. Allemaal stads/streekbussen volgens hetzelfde concept. Een iets luxere uitvoering die later volgde en als typische streekbus werd geadverteerd was de O408 (foto 2b). De echte opvolger van de O405 zou de Citaro (foto 2c) moeten zijn maar het succes van die wagen is nooit op hetzelfde niveau gekomen als de zo bekende Mercedes O405.

Als derde een wagen met een blauwe onderkant. Dit waren wagens die vanuit Zeeland onze vloot kwamen versterken en er iets anders uitzagen. Als ik goed ben ingelicht had de blauwe onderkant te maken met het promoten vele jaren terug van de buslijn die de hele Zeeuwse kust langsreed en zeer in trek was bij toeristen en dagjesmensen.

Ook zien we hier voor het eerst een elektronische bestemmingsfilm. Als er nu jonge cq nieuwe chauffeurs zijn die nog heel even meegemaakt hebben dat je met een slingertje aan de filmkast handmatig de bestemming moest wijzigen dan heb je iets meegemaakt dat voorgoed tot het verleden behoort. Ooit schrijft er misschien iemand anders over vroeger en dan kun je zeggen dat je dat in ieder geval zelf nog hebt moeten slingeren om de filmkast te bedienen.

Wat me in deze 405-wagens wel altijd heeft verbaasd, is de werking van de kachel. In deze modern uitgeruste bus moest met een draaiknop, met daaraan een kabeltje naar de warmtetoevoer, de kachel bediend worden. Een zwakke constructie die voor vele koude uurtjes heeft gezorgd en in mijn ogen had ik van een zwaargewicht als Mercedes een betere oplossing verwacht.

In mijn loopbaan heb ik regelmatig wel een klein meningsverschil gehad met andere weggebruikers, vaak verbaal en helaas soms ook wel eens met lichamelijk contact. Met de bus zelf heb ik ook een aantal keren blikcontact gehad en dan bedoel ik niet het oogcontact als je begrijpt wat ik bedoel. Het is nu gelukkig al weer een hele tijd geleden en als je bij het openen van deze mail klopgeluiden hebt gehoord, was ik dat die op ongeverfd hout af zat te kloppen. Mijn meest opvallende aanrijding met dit type bus waar ik wettelijk gezien ook schuldig aan was, gebeurde met de 3972 in 1991. De wagen had circa 1500 km op de teller en rook nog nieuw en ik zat voor de eerste keer in een Mercedes O405. Mijn liefde voor bussen heeft altijd te maken gehad met halfautomaten en ik was dus helemaal gewend aan de handgeschakelde MB200-DAF en de Leyland bussen. Het grote verschil met een Mercedes was onder andere het wegtrekken uit stilstand. Ik was gewend om het gaspedaal helemaal in te trappen en dan ging de boel op z'n gemak aan de rol. Nu werd ik getrakteerd op een wagen met een hele snelle reactietijd en dat was mede de oorzaak van onderstaand verhaal.

Ik naderde het Giessenplein in Rotterdam wat toen nog een rotonde was. Voor mij reed een personenauto en de bestuurder stopte netjes bij de haaientanden om de situatie in te schatten. Geheel onnodig in mijn ogen omdat er nauwelijks verkeer was en aan de andere kant van de rotonde pas de eerste auto reed. Toen de wagen voor mij dan ook optrok, was ik in de veronderstelling dat ik daar achteraan mee kon. Geheel onverwachts kreeg de man de neiging hoffelijk te worden en wilde alsnog de wagen op de rotonde voorrang verlenen. Helaas, ik had uit gewoonte het gaspedaal al helemaal ingetrapt en de wagen voor mij stond plotseling met een kofferbak waar nog maar half zoveel in kon, midden op de rotonde. Fout van mij door een onhandige rijstijl van hem. Hij was er nogal nuchter onder en verklaarde dat hij leraar was op een school waar automonteurs werden opgeleid en hij zou ze daar wel aan het werk zetten om de achterzijde te herstellen. We hebben de papieren ingevuld en dat was dat. Mijn Mercedes was een koplamp kwijt en terug aan de vestiging werd er gemeld dat de wagens zo nieuw waren dat ze nog geen koplamp op voorraad hadden. Van alle dingen die een mens kunnen overkomen, leer je hopelijk dus deze situatie is daarna gelukkig niet meer voorgekomen. (hoor ik nou weer kloppen?) Om geen verwarring te veroorzaken, de foto hierbij is louter en alleen maar ter illustratie en de chauffeur én de bus hebben niets met bovenstaand verhaal te maken.