Busbrief 8

terug naar de

17 juli 2005

N i e u w s i n B u s b r i e f f o r m a a t
______________________________________________________

______ Onderwerp: Bolramers _________________________

Verhalen over oude en nieuwe bussen, aflevering 8

Hallo collega's en aanverwanten,

Wat vliegt de tijd toch als je het naar je zin hebt. Een veel gehoorde klacht op de werkvloer. Ik heb er ook last van want voor ik het weet, is het alweer tijd voor een nieuwe busbrief. In de eerste brief schreef ik dat het een onregelmatig verschijnend iets zou worden maar omdat ik het met steeds meer plezier ben gaan doen, heb ik er een echt wekelijks item van gemaakt dat op zondag de digitale deur uitgaat.

Bedankt voor de positieve reacties tot nu toe en hopelijk kan ik in de toekomst vaak leuke foto's plaatsen dus heb je een exclusieve afbeeldingen uit vervlogen tijden, met het liefst een aantal collega's erop, en je vindt publicatie geen probleem, stuur ze mij per email. Het adres staat op beginpagina of onderaan deze brief.

Over tot de orde van de dag, de nieuwe/oude foto's van deze keer.

(Bij plaatsing op de webpagina in 2010 zijn er 10 foto's toegevoegd met dank aan de fotocollectie van Piet Bakker)

Foto 1a-1b-1c-1d-1e-1f-1g-1h:

Om te beginnen een bus die het best de busgeschiedenis van onze regio Haaglanden vertegenwoordigd: de 4697. Fraai gerestaureerd in originele WSM-stijl en nog steeds een gewild voertuig bij shows en andere speciale gebeurtenissen. De 4697 (een Leyland chassis met een Werkspoor carrosserie) is gebouwd in 1958. De wagen valt sinds 1982 onder de SVA ofwel "Stichting Veteraan Autobussen" bij de "Werkgroep Westlandsch Streekbus Museum". In het verleden zijn met deze museumbus diverse bijzondere activiteiten georganiseerd. Als voorbeeld: ten tijde van de Floriade in Zoetermeer is door collega Piet Bakker, voor meerdere dagen, zelfs een complete dienstregeling gemaakt waardoor er met een aantal museumbussen de hele dag dienstritten gemaakt konden worden, mét conducteur. Dat werd door de reizigers toen als heel verrassend ervaren en iedereen vond het leuk zolang de overstap maar gehaald werd. Tegenwoordig hebben we geen bolramers meer maar flink afgeslankte gestroomlijnde voertuigen, de chauffeur op deze foto heeft een omgekeerde gedaantewisseling ondergaan. Voor diegenen die nog geen overeenkomst hebben kunnen ontdekken. Het is de schrijver van de busbrief zelf, uitgedost mét pet en tijdens de ritten met geldtas en kniptang om in stijl te blijven.

De foto is genomen tijdens de stoomdagen in Dordrecht alwaar altijd door diverse museumbussen uit het land, dienstritten gereden worden en ook de 4697 is menigmaal te zien geweest.

Tijdens zo'n improvisatie dienstregeling van Piet zijn onderstaande foto's gemaakt. Foto 1b laat het vertrek zien vanaf Delft CS van lijn 128 naar Hoek van Holland. Een van de vrijwilligers om op hun vrije dag hieraan mee te werken was René Broeders die dan ook op foto 1c herkenbaar is.

Op 1d zien we de 4697 terugkomen vanuit Hoek van Holland ongetwijfeld gevuld met een aantal echte passagiers maar vooral ook de nodige hobbyisten die natuurlijk lucht hadden gekregen van deze speciale dag.

Voor velen onder onze Delftse chauffeurs gaat er nu een 'oja' reactie plaatsvinden want op foto 1e zien we busstation 'In de Veste' terug met 2 museumstukken, de 4697 maar nu samen met een van de andere bussen die in deze aangepaste dienstregeling de lijn Delft - Zoetermeer, lijn 133, onderhield. De 4282 geleend van het Haags Busmuseum om hier in 1992 ouderwets dienst te doen. De bus was nog maar net eigendom van het museum en is later compleet gerestaureerd en in de okergele kleurstelling teruggebracht. Op de museumwebpagina is er meer informatie te vinden.

Nog een blik op het oude stationsplein van Delft met achter de bus het zogenaamde 'sextant'. Een woordspeling op de bouwvorm (zeshoekige) en het toenmalige sexuele voorlichtingsblad Sextant.

Hier is duidelijk te zien dat deze historische dag gehouden werd tijdens de Floriade in Zoetermeer. Een speciale pendeldienst tussen verschillende punten in de regio en het terrein van de Floriade werd onderhouden door gelede bussen waaronder deze 7106. De kont van de 4697 ook eens in beeld want meestal staat de neus op de foto's....

Rechts naast de WSM-bus zie je midden op het perron de 'totempaal' staan. Een kunstwerk om het gebied op te fleuren en ik moet zeggen dat nu na al die jaren dat alles alweer ten gunste van nieuwbouw verdwenen is, de totempaal nog steeds herinnerd wordt.

Een andere vrijwilliger die zich ook sfeervol had verkleed als zijnde een echte ouderwetse chauffeur met pet en geldtas (om niet uit de toon te vallen in de museumbussen) was Peet van der Helm. Hier op de gevoelige plaat vastgelegd op het voorterrein van de vestiging Delft.

Foto 2a-2b-2c:

Station Den Haag CS, in die tijd waarschijnlijk nog Staatsspoor genaamd. Zo te zien een wagen uit de 7600 serie Leyland Werkspoor Den Oudsten, geflankeerd door zijn opvolgers, de standaardbussen 8595 en 8446. De echte bolramers waren de series 4600, 4700, 4800 en 4900 maar deze 7600 serie behoort tot de naaste familie van de bolramers. De lijnvoering is gedateerd te noemen met de lijnnummers 51, 52 en 53 dus de foto is in ieder geval van vóór 1983. Opvallend is het ook om te zien dat in die tijd alle wagens een sticker aan de buitenzijde hadden waarmee aangegeven werd dat er betaald kon worden met en bij een stempelautomaat. Later alleen nog in gelede wagens maar toen ook een periode in de standaardbussen. Vooral tijdens de bijritten die we in de spits deden in Capelle a/d IJssel en Krimpen a/d IJssel was dit, door het grote aantal reizigers, noodzakelijk. Nu worden deze vele passagiers alweer jaren vervoerd met de Metro.
Deze foto lijkt in scène gezet dus misschien was er een reden voor maar het kan ook puur toeval zijn, wie het weet mag het zeggen.

Op de 2e foto in dit hoofdstuk kom ik nog een keertje terug het dienstrooster dat bij de foto's 1a t/m 1h is besproken. Hier een groepsfoto van de 3 bussen die dit rooster reden in dat weekeinde, van links naar rechts de 7639, de 4282 en de 4697 samen op het busplatform van Den Haag CS.

Om ook de 7639 even in de spotlights te zetten, hier een foto van de bus zoals hij er oorspronkelijk uitzag. Ik vermoed dat de bus zojuist in bezit van het Haag Bus Museum is gekomen op deze foto. De opname dateert van 1991. In 1967 werd deze bus gebouwd, een Leyland den Oudsten en kwam in dienst bij TP/RAGOM, verhuisde naar Westnederland in 1974 en is nu dus eigendom van het HBM.

Foto 3a-3b:

Een fraaie foto van een echte bolramer in actie in de jaren 60, de 4745. Sfeerbeelden ten top. Let op het wegdek, neem maar van mij aan dat die keien (in de volksmond kinderhoofdjes genoemd) zonder aanwezige luchtvering, zullen hebben gezorgd voor menige wandelende nier en dat de uitdrukking "het hart in de keel hebben" uit die tijd afkomstig is.

De plaats van handeling is de Varkenmarkt in Den Haag. "De foto is gemaakt op het tientallen jaren gebruikte eindpunt op de Varkensmarkt in Den Haag, dat is bij de Koorenbeurs dus een zijstraat van de Prinsengracht. Alle bussen uit het Westland hadden daar hun eindpunt. Daar kwam een eind aan toen het nieuwe Centraal Station klaar was medio 1972 en er naar het nieuwe CS doorgereden werd". (tekst: Ben te Pas).

"Bus 4745 staat hier op de Varkenmarkt in Den Haag, eind en beginpunt van de jaren 60. Het gebouw dat boven de bus uitsteekt was het kantoor van het Westeinde ziekenhuis". (tekst: Koos Dekkers)

Twee foto's en toch maar eentje. Links de foto uit busbrief 8 waarvan Eef S. en Walter J. de plaats van handeling in Den Haag dachten te weten. Eef heeft zoals ik al in de opening schreef zelfs het bewijs bijgeleverd en dat staat dan als rechter foto in beeld. De Varkenmarkt toen en nu. De huidige situatie zou je misschien niet als zodanig herkennen maar gelukkig kun je de verticale glazen (portiek?) pui zien en even verderop nog net iets van het kerkje.

Foto 4a-4b:

Nog een zwart/wit foto uit die tijd. Hier de 4759 te zien op het Plein in Wateringen. Opvallende verschillen met foto 3 zijn alleen de spiegel en het ontbreken van zo'n prachtig Leyland embleem op de grille. Net boven de bus uit zie ik een uithangbord met daarop 7-up (lijkt me) dus waarschijnlijk zat er ook al in die tijd en vette-hapspecialist. De inrichting van het Plein heeft enige jaren terug een zeer ingrijpende gedaantewisseling ondergaan en is er omwille van de goede vering van de huidige generatie bussen, flink met agressieve verkeersdrempels gestrooid zodat wij dat "heerlijke" ouderwetse gevoel van loskomen van je zitting nog regelmatig mogen ervaren.

En is het dan niet ontzettend leuk om nog een foto te kunnen plaatsen van exact dezelfde plek in Wateringen? En ook nog 1 nummer hoger dan foto 4a namelijk hier de 4760. De 7-up is intussen gecombineerd met Heineken bier en achter de 4760 zien we een voor die tijd nieuwe en moderne bus, vermoedelijk uit de 2000-serie.

De beide 4700 wagens zijn gebouwd bij Werkspoor in Utrecht in 1959 en de 4759 deed dienst tot 31 december 1976 terwijl de 4760 het tot 7 april 1981 heeft volgehouden. Allebei zien uiteindelijk op de sloop bij het CAB beland.

Tot slot:
Hopelijk hebben jullie met plezier deze busbrief gelezen. Ik had ongetwijfeld meer kunnen vertellen als ik die tijd bewust meegemaakt zou hebben maar dat is nou eenmaal niet het geval. Voor de mensen onder ons die nog niet zo lang met bussen te maken hebben, is dit in ieder geval een kennismaking met het recente verleden geweest en voor de ouderen onder ons zorgt het misschien voor een "weet je nog wel" gesprek. Ik heb nog een paar foto's van bolramers op voorraad dus kom ik er in een latere busbrief wellicht nog eens op terug.

Klik op:

Groeten

terug naar de